Objawy zużytych świec zapłonowych

Regularna wymiana świec zapłonowych to jedna z najważniejszych czynności serwisowych w samochodzie z silnikiem benzynowym. Ważne, aby każdy właściciel auta z silnikiem benzynowym umiał rozpoznać objawy uszkodzonych świec zapłonowych. Uszkodzone świece zapłonowe zaburzają pracę układu zapłonowego silnika benzynowego. A przez to korzystanie z samochodu może być utrudnione, a po pewnym czasie całkowicie niemożliwe.

Świece zapłonowe – do czego służą?

Świece zapłonowe są elementem układu zapłonowego silnika benzynowego zamontowanym w głowicy silnika. Każda świeca ma gwint montażowy, który wkręca się w głowicę jednostki napędowej z odpowiednim momentem, ustalonym przez producenta auta. Elementy zewnętrzne świecy zapewniają szczelność, a także połączenie elektryczne z głowicą silnika (minus).  Obecnie użytkowane są dwa podstawowe rodzaje silników benzynowych. W silnikach z pośrednim, wielopunktowym wtryskiem paliwa, do kolektora dolotowego trafia powietrze zassane przez układ dolotowy. Do tego powietrza wtryskiwana jest odpowiednia ilość paliwa. Następnie mieszanka paliwowo-powietrzna trafia do cylindrów. W silnikach z bezpośrednim wtryskiem paliwa do cylindrów trafia skompresowane powietrze. Następnie wtryskiwacze bezpośredniego dawkują paliwo bezpośrednio do cylindrów. Mieszanka paliwowo-powietrzna powstaje we wnętrzu cylindra. Po co stosuje się świece? Ich zadaniem jest umożliwienie spalania mieszanki paliwowo-powietrznej, poprzez zainicjowanie wybuchu. Zapłon mieszanki powstaje, jak pomiędzy elektrodami świecy zapłonowej przeskoczy iskra.  Iskra generowana jest przez jedną cewkę zapłonową, z której prąd jest rozdzielany na wszystkie świece za pomocą przewodów wysokiego napięcia (starsze rozwiązanie), albo za pomocą pojedynczych cewek, z których każda zamontowana jest nad świecą zapłonową (jedna cewka przypada na jedną świecę).

Spójrzmy jak działa najpopularniejsze rozwiązanie. Komputer sterujący pracą jednostki napędowej generuje prąd zasilający cewki zapłonowe, w określonym momencie (przy odpowiednim położeniu danego tłoka w cylindrze). Cewka zapłonowa zwiększa parametry prądu i kieruje go do świecy zapłonowej, znajdującej się pod nią (elementy stykają się ze sobą za pomocą odpowiednich styków). Prąd sprawa, że pomiędzy elektrodami świecy pojawia się iskra. To wystarcza, aby doprowadzić do wybuchu mieszanki paliwowo-powietrznej.

Standardowo, stosuje się jedną świecę zapłonową na jeden cylinder, ale produkowano też auta z silnikami, w których stosowano dwie świece na jeden cylinder (czego przykładem mogą być silniki Hondy i-DSi).

Objawy zużytych świec zapłonowych

Objawy awarii świec zapłonowych są tożsame z innymi objawami awarii układu zapłonowego silnika. Kiedy poszczególne elementy układu (świece zapłonowe, cewki zapłonowe, a także stosowane w starszych autach przewody wysokiego napięcia, palec rozdzielacza i kopułka aparatu zapłonowego) kończą swój żywot, objawy awarii są zawsze takie same. Są to: problemy z uruchomieniem silnika, wyraźna utrata mocy silnika i spadek osiągów (osłabienie samochodu, czasami bardzo silne), falujące obroty silnika w trakcie jazdy i na biegu jałowym (aż do przygasania jednostki napędowej), a także szarpanie podczas jazdy, które stale narasta. Awaria układu zapłonowego, w tym świec zapłonowych, powoduje zaburzenia procesu spalania, przez które dochodzi do wypadania zapłonów. Wówczas niespalone paliwo trafia do katalizatora i może doprowadzić do jego zniszczenia.

Dlaczego świece zapłonowe się zużywają?

Świece zapłonowe pracują w bardzo trudnych warunkach i zużywają się w trakcie eksploatacji jednostki napędowej. Temperatura we wnętrzu komór spalania może sięgnąć nawet 850 stopni Celsjusza (podczas dynamicznej jazdy), a same świece muszą generować iskrę nawet kilka tysięcy razy na minutę. Na świecach mogą pojawiać się osady z oleju silnikowego, a w starszych silnikach także nagar, który przyspiesza zużycie świec. Usterka świecy może być też wynikiem jej złego montażu – zbyt słabego dokręcenia, zbyt mocnego dokręcenia (aż do ukręcenia), a także niewłaściwego montażu cewki zapłonowej nad świecą albo przewodu wysokiego napięcia. Ważny jest też stan jednostki napędowej. W niektórych przypadkach może on drastycznie skrócić żywotność świecy. 

Warto pamiętać, że świeca zapłonowa to element eksploatacyjny, który należy wymieniać zgodnie z zaleceniami producenta auta. W zależności od rodzaju świec: świece standardowe wymienia się co 30-40 tys. km przebiegu, a świece irydowe i świece platynowe co 60-100 tys. km przebiegu.

Trzeba też pamiętać o tym, że w autach z instalacją LPG nie stosuje się standardowych świec zapłonowych, tylko specjalne świece do LPG. 

Po czym poznać, że świece zapłonowe są do wymiany

Przede wszystkim trzeba zwrócić uwagę na wymienione wcześniej objawy awarii, przede wszystkim niestabilną pracę silnika na niskich obrotach (nierówną pracę silnika, z ciągłymi zmianami prędkości obrotowej), problemy z uruchamianiem silnika, a także narastające szarpanie podczas jazdy autem. Można także wymontować świece zapłonowe, a następnie obejrzeć je dokładnie. Izolator świecy może być pokryty brązowym nalotem. Jest on powodowany przez olej silnikowy i nie jest objawem awarii. Gorzej, jeśli uboczne produkty spalania osadzają się na świecy, jak chociażby nagar.

Standardowo, podczas awarii układu zapłonowego w starszych samochodach wymienia się świece, przewody wysokiego napięcia, palec rozdzielacza i kopułkę rozdzielacza. W nowszych autach wymienia się same świece, a następnie, jeśli jest taka potrzeba, cewki zapłonowe (pojedyncze, albo zespoły cewek, jeśli taka jest konstrukcja auta).

Co ile wymieniać świece zapłonowe?

Warto zajrzeć do instrukcji samochodu. Producent pojazdu określa, co ile należy wymieniać świece zapłonowe w danym pojeździe. Standardowo, jak wspomnieliśmy wcześniej, typowe świece wymienia się co 30-40 tys. km przebiegu. Wymiany można dokonać samodzielnie, gdy silnik jest zimny. Wystarczy tylko specjalny klucz do świec zapłonowych, a także stosowanie się do instrukcji na opakowaniu świec (znajduje się tam informacja, z jaką siłą należy dokręcić każdą świecę).

Wybór świec zapłonowych

Standardowo każdy producent auta określa, jakie świece zapłonowe powinno się stosować do danego modelu samochodu. Producent może zalecać stosowane jednego albo dwóch modeli świec do konkretnego silnika. Świece można dobrać, wykorzystując numer VIN z dowodu rejestracyjnego auta. Są też dobre zamienniki, które pasują do wielu modeli auta. Trzeba je jednak odpowiednio dobrać. W obydwu przypadkach pomogą sprzedawcy z naszego sklepu. Warto pamiętać też o stosowaniu odpowiednich świec do aut z instalacją LPG. Standardowe świece, ze względu na wyższą temperaturę spalania gazu LPG (nawet 1000 stopni Celsjusza) nie wytrzymają długo.

Czy można coś zrobić, by poprawić działanie świec zapłonowych?

Przede wszystkim należy je zamontować zgodnie z zaleceniami producenta samochodu –  z odpowiednim momentem dokręcenia. Trzeba też odpowiednio zamontować cewki zapłonowe.